Czy zastanawiasz się czasami nad sensem życia? Czy myślisz o tym, co zostawisz po sobie ? Czy zadajesz sobie pytanie, czy to, co robisz na co dzień, ma sens i wartość? Co daje mi poczucie spełnienia i sensu? Czy to wszystko ma w ogóle głębszy sens? A jeżeli tak, to jaki?

Na co dzień raczej nie zadajemy sobie takich pytań. Raczej mało kto w swoich nawykach ma codzienne rozmyślania o egzystencji przy porannej kawie. A jednaj poczucie sensu jest jednym z elementów szczęścia.

Poczucie sensu jest niezbędnym elementem szczęścia.

Nansy Seem, Catherine Jacobs, Sonya Lubomirski w jednym z rozdziałów książki "House i Psychologia" (jest to książka napisana przez wiele autorów i składa się z serii artykułów psychologicznych poświęconym różnym tematom) omawiają faktyczne aspekty, które trwałe wpływają na nasze poczucie szczęścia, które zostały w naukowy sposób ocenione i przebadane na licznych grupach badawczych.

Według autorów kluczowe elementy szczęścia to:

1. Bliskie relacje z rodziną i przyjaciółmi
2. Praca, w której się realizujemy i robimy to, co lubimy
3. Poczucie spełnienia, znaczenia i sensu
4. Flow, robienie czegoś na granicy naszych umiejętności
5. Duchowość

Jeżeli nie masz czasu, czytać książkę, bardzo polecam podcast "Książki, które uczą", gdzie właśnie jest odcinek o tym rozdziale.

W tym miesiącu chciałabym skupić się na poczuciu spełnienia, znaczenia i sensu.

Długo zastanawiałam się, w jaki sposób można ugryźć temat sensu życia. Doszłam do wniosku, że można ten temat podzielić na dwa obszary:

• Obszar duchowy — jaki jest sens życia?
• Obszar indywidualny — czym jest poczucie sensu i spełnienia? Co sprawia, że mamy to poczucie na co dzień? Co oznacza „poczucie sensu"?

Chciałabym dziś trochę dotknąć każdego z tych obszarów, dzieląc się swoimi rozmyśleniami i mając nadzieję zachęcić Cię do chwili refleksji i szukania swoich odpowiedzi.

Obszar duchowy — jaki jest sens życia?

W aspekcie duchowym do mnie najbardziej przemawiają dwie filozofie.

Zgodnie z buddyzmem sensem życia jest dążenie do bezwarunkowej miłości.

Myślę, że mamie jest łatwiej zrozumieć, na czym polega bezwarunkowa miłość, bo tak kochamy swoje dzieci. Bez względu na wszystko. Nie ważne, jakie błędy popełniają, jakich wyborów życiowych dokonują, kochamy je bez warunków. Takimi, jakimi są.

A czy potrafimy tak kochać życie? We wszystkich jego odsłonach? Czy potrafię czuć tę miłość, kiedy rozstałam się z partnerem lub zmarł mi bliski przyjaciel? Czy stawiam warunki: kocham, kiedy czuję się radosna i spełniona, a kiedy doświadczam czegoś bolesnego, to już nie?

Tak samo, czy potrafimy kochać naszych bliskich, partnerów bez warunków? Bez względu na błędy, wybory, niewygodne dla nas decyzje, których dokonują?

Ajahm Brahm (mnich buddyjski) w jednym ze swoich wykładów powiedział, że gdybyśmy byli w stanie obdarzyć przestępcę miłością, on by wyzdrowiał. Gdybyśmy potrafili kochać ludzi mimo zła, które wyrządzają, oni by zdrowieli i tego zła byłoby mniej.

Bezwarunkowa miłość uzdrawia i sprawia, że świat jest lepszy.

Zgodnie z transerfingiem, sensem życia jest realizacja potencjału duszy. Tak samo, jak buddyzm, transerfing twierdzi, że dusza ma wiele wcieleń. Przychodzi na ten świat już z jakimś doświadczenie i potencjałem. Naszym zadaniem jest pokonać własne bariery, to, co narzuca nam społeczeństwo, to, co jest „normalne” i przejęte, i usłyszeć ten głos duszy, odnaleźć swoją drogę.

Jeżeli mówić mniej ezoterycznie, to sensem życia, jest odnalezienie swojego powołania. Tego, w czym jesteś dobra, co sprawia frajdę, daje Ci spełnienie, radość i satysfakcje. Często, jeżeli udaje się odnaleźć „swoje” zajęcie, idzie za tym również sukces finansowy. Kiedy robisz to, co kochasz oraz masz stan flow, kiedy się zanurzasz w pracę i tracisz poczucie czas, są to również elementy szczęścia.

A kiedy czujemy spełnienie, jesteśmy w stanie dzielić się dobrem oraz miłością ze światem, sprawiając, że staję się lepszy.

Czy przemawia do Ciebie któraś z tych teorii? Czy masz swoją?

Obszar indywidualny — czym jest poczucie sensu życia oraz co sprawia, że go czujemy lub nie?

Sens życia jest sformułowany jako jedno z podstawowych założeń logoterapii. Zgodnie z tym nurtem jest to podstawowa potrzeba każdego człowieka. Aspekt ściśle związany z motywacją, którą odczuwamy w odniesieniu do własnego istnienia.

To psychiatra Viktor Frankl stworzył i rozwinął pojęcie logoterapii. Po kilku latach spędzonych w nazistowskich obozach koncentracyjnych autor odkrył, że to właśnie znaczenie, jakie każdy z nas nadaje życiu może pomóc nam wytrwać nawet w najbardziej niesprzyjających okolicznościach.
Jest to motywacja nadrzędna, ponieważ sprawia, że postrzegamy i doświadczamy życia jako wartościowego w obliczu jakichkolwiek niekorzystnych okoliczności.

Zgodnie z naukową definicją, którą dał poczuciu sensu R. Klamut w opracowaniu „Źródło motywacji podmiotowej – potrzeba sensu życia. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej” poczucie sensu jest „wynikiem poznawczego i egzystencjalnego nadawania pozytywnego znaczenia przeżytym lub antycypowanym doświadczeniom oraz generalizowania ocen poszczególnych doświadczeń”. Poczucie sensu życia uwarunkowane jest ważnością celu, zaangażowaniem w jego osiągnięcie oraz perspektywą realizacji nowych celów (źródło).

Test sensu życia

Purpose In Life Test (PIL), w Polsce znany jako Test Sensu Życia (PLT) został opracowany przez J. Crumbaugha i L.T. Maholicka w 1964 roku, a na język polski przetłumaczony jest przez Z. Płużek (1987).

Test analizuje 4 główne czynniki:

• Postrzeganie znaczenia. Mierzy ocenę życia danej osoby oraz stopień, w jakim znajduje ona powody, by żyć.
• Doświadczenie znaczenia. Ocenia, czy dana osoba postrzega życie jako pełne dobrych rzeczy.
• Cele i zadania: pyta o cele jednostki i osobistą odpowiedzialność za nie.
• Dialektyka losu/wolności. Sprawdza stosunek do śmierci jako coś przerażającego i niekontrolowanego.

Jeżeli chciałabyś zrobić test PIL, zapisz się na newsletter, dostaniesz kwestionariusz wraz z interpretacją oraz kilka prezencików ode mnie.

A tak praktycznie?

Wszystko, co napisałam wyżej to jest teoria. A tak praktycznie, co możesz zrobić, żeby mieć poczucie sensu na co dzień? Żeby mieć przekonanie, że Twoje życie ma znaczenie? Jak to osiągnąć?

Powiem, że kiedy byliśmy razem z tatą mojego dziecka, miałam w głowie pewną wizję swojego życia. Stawiałam kroki w kierunki tej wizji. Miałam poczucie, że to, co robię ma sens i znaczenie, bo prowadzi mnie do tej wizji. Sam proces dążenia, sama droga również sprawiała mi przyjemność. Później, kiedy się rozstaliśmy, musiałam na nowo ułożyć swoje życie. Stawiałam przed sobą bardzo konkretne, krótkoterminowe cele. Teraz kiedy to osiągnęłam i poukładałam swoją sytuację życiową, doszłam do wniosku, że zgubiłam bardziej dalekosiężną wizję swojego życia. Praca, którą obecnie mam, na pewno nie jest tym, co chciałabym robić w długiej perspektywie. Ale właśnie co chciałabym robić? Jak chcę, żeby moje życie wyglądało?

Bez tej wizji, bez zrozumienia, do czego dążę w długiej perspektywie, nie czuję głębokiego znaczenia tego, co robię tu i teraz, bo nie wiem do czego mnie to prowadzi.

W tym miesiącu chcę się zająć praktycznym poszukiwaniem poczucia sensu. W tym celu:

• Zweryfikuję swoje wartości. Czujemy sens i satysfakcje z życia, kiedy realizujemy swoje główne wartości życiowe. Odkrycie i uświadomienie sobie tych wartości jest jednym z najważniejszych elementów świadomego życia, bo właśnie na wartościach opierają się cele oraz wizja życia. Czas od czasu warto weryfikować swoje wartości, ponieważ mogą one się zmieniać. Jeżeli jeszcze nie wyznaczyłaś swoich wartości, bardzo Cię zachęcam do pobrania darmowego e-booka, gdzie krok po kroku opowiadam, jak mogłabyś to zrobić
• Mowa pogrzebowa. Jest to ćwiczenie, które pomaga odkryć swoją wizję życia. Do czego dążę w długiej perspektywie? Co chcę, żeby o mnie mówili po mojej śmierci? Jaki ślad chciałabym pozostawić?
• Odkrycie swojego ikigaj. Ikigai w języku japońskim znaczy tyle, co „szczęście płynące z bycia stale zajętym”. Ikigai jest powodem, dla którego wstajemy każdego dnia. Postawa ikigai ma wiele wspólnego z już wspomnianą wyżej logoterapią, motywującą do odkrywania sensu własnego życia. Zgodnie z tą filozofią, żeby odkryć swój ikigaj, należy wyznaczyć:
  • to, w czym jesteś dobra
  • to, za co mogą mi zapłacić
  • to, czego potrzebuje świat
  • to, co kochasz

Na połączeniu tych 4 obszarów właśnie znajduję się ikigaj - Twój sens życia, który daje poczucie spełnienia i szczęścia

• Gdyby ten dzień był moim ostatnim dniem życia, jak bym chciała go spędzić? Zgodnie z buddyzmem pogodzenie się ze śmiercią i świadomość tego, że Twoje życie może się skończyć w każdym momencie, daje poczucie spokoju i pozwała wnieść większy sens do swojego życia. Zamierzam sprawdzić to w tym miesiącu. Powieszę w kilku miejscach karteczki z tym pytaniem. Na koniec miesiąca podzielę się, jaki wpływ na moje życie to miało

Podsumowując, myślę, że poczucie sensu daje kilka kluczowych elementów:

1. świadomość swoich wartości życiowych oraz ich realizacja
2. ambitne cele, które nas motywują i rozwijają, a proces dążenia do tych celów sprawia przyjemność i satysfakcje (czyli odkrycie swojego ikigaj)
3. zgodnie ze wspomnianymi wyżej autorami artykułu o psychologii szczęścia, szczęścia ma dwa składniki: hedonizm, czyli zadowolenia i pozytywne doświadczenia teraz oraz eudemonia, czyli dążenie do spełnienia i poszukiwanie poczucia sensu. Także w poszukiwaniu sensu, nie warto zapominać po prostu cieszyć się życiem, zauważać i doceniać małe codzienne rzeczy, po prostu być ze swoim dzieckiem i doceniać tę bliskość, nawet jeżeli nie robimy nic „ambitnego” i rozwojowego. Bo inaczej to zacznie tracić sens.

Czy wyruszasz razem ze mną w poszukiwania sensu w tym miesiącu?